Międzynarodowy zespół naukowców, w którego skład weszła prof. Krystyna Dąbrowska z Politechniki Wrocławskiej, opublikował w czasopiśmie Nature Reviews Methods Primers artykuł podsumowujący najnowsze metody stosowania terapii fagowej. Ta przełomowa technologia wykorzystuje wirusy atakujące bakterie jako alternatywę dla antybiotyków i staje się coraz bardziej obiecującym narzędziem w walce z narastającą opornością drobnoustrojów na standardowe leczenie.
Bakteriofagi: niewidzialni wrogowie bakterii
Terapia fagowa, znana również jako fagoterapia, opiera się na wykorzystaniu bakteriofagów – wirusów, które potrafią precyzyjnie infekować i eliminować określone szczepy bakterii. W przeciwieństwie do antybiotyków, które mają szerokie spektrum działania i mogą prowadzić do zaburzeń mikrobiomu, bakteriofagi działają wyłącznie na konkretne patogeny, pozostawiając inne mikroorganizmy nienaruszone. Dzięki temu terapia fagowa zyskuje status jednego z najbardziej precyzyjnych narzędzi terapeutycznych w leczeniu zakażeń bakteryjnych, zwłaszcza tych wywołanych przez wielolekooporne szczepy.
Czytaj też: Dlaczego antybiotyki nie zawsze działają? Przez lata żyliśmy w błędzie
Publikacja “Phage Therapy” stanowi kompleksowy przegląd obecnych i przyszłych zastosowań terapii fagowej. Autorzy, reprezentujący wiodące ośrodki naukowe z Wielkiej Brytanii, USA, Polski, Izraela, Belgii, Finlandii, Danii i Szwajcarii, przyjrzeli się nie tylko biologii i mechanizmom działania fagów, ale także praktycznym wyzwaniom związanym z ich stosowaniem w medycynie.
Prof. Krystyna Dąbrowska z Katedry Nauk Przedklinicznych, Farmakologii i Diagnostyki Medycznej Wydziału Medycznego Politechniki Wrocławskiej mówi:
Opisaliśmy m.in. metody przygotowania i charakteryzacji fagów oraz ich interakcje z bakteriami, które mają znaczenie dla zastosowań in vivo. Zajęliśmy się czynnikami wpływającymi na farmakokinetykę i biodostępność bakteriofagów, w tym reakcję układu odpornościowego, co jest kluczowe dla skuteczności terapii.
Artykuł opisuje także najnowsze metody sekwencjonowania genomów fagowych oraz zastosowanie RNA-seq w badaniach nad ich biologią. To właśnie te zaawansowane narzędzia pozwalają naukowcom lepiej zrozumieć działanie bakteriofagów i precyzyjniej dobierać je do terapii.
Na podstawie omówionych zagadnień badacze sformułowali kryteria doboru fagów terapeutycznych do zastosowań klinicznych oraz przedstawili kluczowe elementy produkcji fagów na skalę przemysłową.
Prof. Krystyna Dąbrowska dodaje:
Analizie poddaliśmy również badania kliniczne, zarówno te historyczne, jak i współczesne. Dodatkowo omówiliśmy metody podawania fagów, ich dawkowanie oraz ograniczenia terapii fagowej, proponując sposoby na ich przezwyciężenie.
Prof. Krystyna Dąbrowska to biolog molekularny specjalizujący się w immunologii i badaniach mikrobiomu. Z Politechniką Wrocławską współpracuje od 2014 roku, prowadząc badania nad wpływem odpowiedzi immunologicznej na farmakokinetykę nowych leków biologicznych. Od 2024 roku jest związana z Wydziałem Medycznym, gdzie pełni funkcję pełnomocniczki dziekana ds. rozwoju i integracji wspólnoty akademickiej.
W styczniu 2025 roku została laureatką prestiżowego programu Fulbright Senior Award, dzięki czemu w roku akademickim 2025/26 odbędzie staż w Stanford University Medical Center. To wyróżnienie podkreśla jej wkład w rozwój nowoczesnej terapii fagowej i znaczenie jej badań dla światowej nauki.
