Atopowe zapalenie skóry (AZS), jedna z najczęstszych przewlekłych chorób skóry, dotyka miliony ludzi na całym świecie. Przewlekły świąd, pękanie naskórka, stany zapalne i pogorszenie jakości życia to codzienność wielu pacjentów, którzy często nie uzyskują trwałej poprawy mimo stosowania maści sterydowych, inhibitorów kalcyneuryny czy leków biologicznych.
Czytaj też: Zraniona skóra może wywołać alergię na jedzenie. Odkryto zaskakujące połączenie
W obliczu tej nieskuteczności coraz więcej uwagi poświęca się terapiom modyfikującym układ odpornościowy. Wśród nich wyróżnia się rezpegaldesleukin – rekombinowany agonista interleukiny-2 (IL-2), zaprojektowany tak, by wybiórczo pobudzać limfocyty T regulatorowe (Treg). To one odpowiadają za tłumienie niekontrolowanych reakcji zapalnych, charakterystycznych dla AZS.
Takiej terapii na AZS jeszcze nie było
W badaniu REZOLVE-AD fazy 2b, zorganizowanym przez firmę Nektar Therapeutics, wzięło udział 393 pacjentów – dorosłych i nastolatków powyżej 12. roku życia – z umiarkowaną lub ciężką postacią AZS. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do jednej z trzech dawek leku: wysokiej (24 µg/kg co dwa tygodnie), średniej (18 µg/kg co dwa tygodnie) lub niskiej (24 µg/kg co cztery tygodnie), bądź do grupy placebo.
Czytaj też: Tarcze kolagenowe odporności. Co neutrofile naprawdę robią w skórze?
Skuteczność oceniano po 16 tygodniach terapii za pomocą uznanych skal klinicznych: EASI (Eczema Area and Severity Index), vIGA-AD (Validated Investigator’s Global Assessment for Atopic Dermatitis), Itch NRS (Numerical Rating Scale for Itch) oraz BSA (Body Surface Area).
Rezultaty były wyraźne. Średnia poprawa w skali EASI wyniosła 61 proc. w grupie wysokiej dawki, 58 proc. w średniej i 53 proc. w niskiej – w porównaniu do 31 proc. poprawy w grupie placebo. Aż 46 proc. pacjentów uzyskało tzw. EASI-75, czyli redukcję objawów o co najmniej 75 proc. Znaczącą poprawę świądu (spadek o ≥4 punkty w skali Itch NRS) zanotowano u 42 proc. uczestników przyjmujących lek, w porównaniu do 17 proc. w grupie kontrolnej. Co więcej, nawet 26 proc. chorych osiągnęło stan skóry określany jako „czysty” lub „prawie czysty” (vIGA-AD 0/1), wobec jedynie 8 proc. w grupie placebo. Co ważne, skuteczność była porównywalna u pacjentów z umiarkowaną i ciężką postacią choroby, co czyni terapię potencjalnie uniwersalną.
Lek działał zaskakująco szybko. Znaczącą redukcję świądu i poprawę stanu skóry obserwowano już po kilku dawkach. Taki szybki efekt terapeutyczny jest rzadkością w leczeniu AZS, gdzie wiele terapii biologicznych wymaga tygodni lub nawet miesięcy, by osiągnąć pełny potencjał działania.
Rezpegaldesleukin był przy tym dobrze tolerowany. Najczęstszym działaniem niepożądanym były miejscowe reakcje w miejscu wstrzyknięcia – wystąpiły u ok. 70 proc. pacjentów, jednak były łagodne i przemijające. U niektórych uczestników pojawiła się eozynofilia (7,8 proc.), gorączka (6,3 proc.), bóle głowy i stawów (odpowiednio 6,3 proc. i 5 proc.). Poważne działania niepożądane były rzadkie (1,6 proc.) i nie miały długotrwałych konsekwencji.
Co jednak szczególnie istotne, nie odnotowano wzrostu ryzyka wystąpienia typowych dla niektórych terapii AZS powikłań, takich jak zapalenie spojówek, owrzodzenia jamy ustnej czy zakażenia opryszczką – co może stanowić istotną przewagę konkurencyjną tego podejścia.
Prof. Jonathan Silverberg, dermatolog z George Washington University, nie kryje entuzjazmu:
Dane z badania REZOLVE-AD pokazują szybkie działanie rezpegaldesleukinu zarówno pod względem odpowiedzi skórnej, jak i ulgi w świądzie. To ważne kryteria dla lekarzy i pacjentów. Mechanizm działania poprzez stymulację limfocytów Treg daje szersze, systemowe działanie przeciwzapalne bez typowych skutków ubocznych innych leków.
W lutym 2025 roku amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) przyznała rezpegaldesleukinowi status „Fast Track” dla leczenia umiarkowanego i ciężkiego AZS u osób powyżej 12. roku życia. Dzięki temu firma Nektar Therapeutics może przyspieszyć procedurę dopuszczenia leku do obrotu.
Rezpegaldesleukin testowany jest obecnie także w leczeniu łysienia plackowatego – choroby autoimmunologicznej, w której układ odpornościowy atakuje mieszki włosowe. Wyniki tego badania mają być ogłoszone jeszcze w 2025 r. Z kolei wyniki z długoterminowej, 52-tygodniowej części badania REZOLVE-AD spodziewane są na początku 2026 r. One pokażą, czy efekt terapeutyczny jest trwały i czy lek spełnia kryteria bezpieczeństwa przy długofalowym stosowaniu.
