Kardamon, od wieków ceniony w ajurwedzie i kuchni Bliskiego Wschodu, może mieć znacznie większe znaczenie niż tylko kulinarne. Zespół badaczy z Uniwersytetu Shinshu w Japonii wykazał, że gorący ekstrakt z nasion tej przyprawy aktywuje jeden z najważniejszych mechanizmów odporności wrodzonej – produkcję interferonów typu I (IFN-α i IFN-β). Są to białka, które organizm wydziela natychmiast po wykryciu infekcji wirusowej, inicjując lawinową reakcję obronną w zakażonych i zdrowych komórkach.
Czytaj też: Twój mikrobiom wie, skąd pochodzisz. I nie ma mowy o pomyłce
W badaniu, opublikowanym w czasopiśmie Foods, naukowcy potraktowali ludzkie komórki nabłonka płucnego ekstraktem z kardamonu (CSWE) oraz jego głównym składnikiem chemicznym – 1,8-cyneolem, znanym również jako eukaliptol. Następnie wprowadzono do nich cząsteczki naśladujące wirusowe RNA i DNA. Okazało się, że zarówno ekstrakt, jak i czysty związek chemiczny znacząco zwiększały poziom interferonów oraz genów stymulowanych interferonem (ISG), które w praktyce blokują replikację wirusa w komórkach.
Kardamon z potencjałem antywirusowym
Badacze zaobserwowali, że ekstrakt z kardamonu uruchamiał tzw. ścieżkę STING – wewnątrzkomórkowy system wczesnego ostrzegania, który wykrywa fragmenty obcego DNA i włącza reakcję przeciwwirusową. Z kolei 1,8-cyneol działał w odmienny sposób: wyciszał gen TIPARP, który normalnie osłabia odpowiedź immunologiczną, a więc zdejmował naturalny „hamulec” z układu odpornościowego. Efekt był ten sam – komórki wchodziły w stan gotowości, szybciej reagując na obecność patogenu.
Czytaj też: Oliwa vs. nowotwory. Jak tłuszcze z diety mogą wzmocnić nasz układ odpornościowy
To właśnie różnorodność mechanizmów sprawia, że naukowcy widzą w kardamonie coś więcej niż ciekawostkę. Co istotne, aktywacja odporności nie była związana z nadmiernym stanem zapalnym ani uszkodzeniem tkanek – jednym z największych problemów przy stosowaniu immunomodulatorów.
Jak podkreśla dr Takeshi Kawahara, współautor badania:
Pandemia zwiększyła społeczne zainteresowanie przeciwwirusowymi właściwościami składników żywności, co stworzyło przestrzeń dla tego typu badań. Kardamon od dawna używany był jako przyprawa o właściwościach leczniczych, ale teraz widać, że może mieć również realny potencjał terapeutyczny.
Ekstrakt z kardamonu przygotowano poprzez zalanie gorącą wodą, a jego skład chemiczny przeanalizowano przy użyciu chromatografii gazowej i cieczowej. Eksperymenty przeprowadzono na ludzkich komórkach nabłonka płucnego – tych samych, które stanowią pierwszą barierę ochronną dróg oddechowych i często są celem wirusów grypy czy koronawirusów. Efekt był jednoznaczny: komórki potraktowane ekstraktem wykazywały znacznie silniejszą odpowiedź immunologiczną, niezależnie od tego, czy infekcję symulowało RNA, czy DNA wirusa. Co więcej, reakcja była proporcjonalna do dawki, a nawet w nieobecności infekcji komórki utrzymywały „stan gotowości”, który może potencjalnie ułatwiać szybsze reagowanie przy prawdziwym zakażeniu.
Choć wyniki są obiecujące, naukowcy podkreślają, że to dopiero początek. Badania wykonano w warunkach laboratoryjnych, na hodowlach komórek, a nie w organizmie zwierzęcia czy człowieka. Stężenia związków użyte w eksperymentach prawdopodobnie przekraczają to, co można uzyskać poprzez spożycie kardamonu w codziennej diecie. Trzeba więc jeszcze sprawdzić, czy podobny efekt wystąpi w warunkach fizjologicznych, w jakich dawkach i czy długotrwałe stosowanie ekstraktu jest bezpieczne.
