Komórki macierzyste zamiast sterydów? Ta terapia wyleczy poważne infekcje oczu

Przewlekłe stany zapalne oczu mogą prowadzić do poważnych powikłań, a dotychczasowe terapie często wiążą się z ryzykiem groźnych skutków ubocznych. Japońscy naukowcy opracowali jednak nowatorską terapię, która nie tylko skutecznie redukuje zapalenie, ale także wspomaga regenerację tkanek.
Oko – zdjęcie poglądowe /Fot. Unsplash

Oko – zdjęcie poglądowe /Fot. Unsplash

Japońscy naukowcy odkryli nową, bezpieczniejszą metodę leczenia chorób zapalnych oczu, wykorzystującą komórki mezenchymalne. Terapia ta zwiększa liczbę limfocytów T regulatorowych, jednocześnie redukując zapalne komórki TH1 i TH17, co sugeruje skuteczność w zapobieganiu powikłaniom ocznym związanym z chorobą przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD). Odkrycie to może zrewolucjonizować terapię stanów zapalnych oczu, eliminując konieczność stosowania kortykosteroidów, które niosą ze sobą poważne skutki uboczne.

Komórki macierzyste wyleczą choroby zapalne oczu

Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD) to jedno z najpoważniejszych powikłań po przeszczepie komórek macierzystych. Występuje, gdy układ odpornościowy dawcy atakuje tkanki biorcy, prowadząc do szerokiego spektrum powikłań, w tym uszkodzeń oczu. Oczne GVHD charakteryzuje się przewlekłym stanem zapalnym i uszkodzeniem rogówki, co może skutkować trwałą utratą wzroku. Standardowe metody leczenia obejmują stosowanie kortykosteroidów, które skutecznie redukują stan zapalny, ale wiążą się z poważnymi efektami ubocznymi, takimi jak jaskra czy zaćma.

Czytaj też: Z ciemności ku światłu. Przywracanie wzroku jest już możliwe!

Mezenchymalne komórki zrębu (MSC) to różnorodna grupa komórek obecnych w wielu tkankach organizmu, które posiadają zdolności immunoregulacyjne i regeneracyjne. Ich wyjątkowa zdolność do migracji w kierunku uszkodzonych tkanek sprawia, że są idealnym kandydatem do zastosowań w terapii regeneracyjnej. Wielokrotne badania nad potencjałem terapeutycznym MSC doprowadziły do nowych odkryć w zakresie leczenia chorób autoimmunologicznych i zapalnych. Wciąż jednak brakowało jednoznacznych dowodów na ich skuteczność w leczeniu GVHD oka – do teraz.

Stan zapalny oczu można wyleczyć dzięki komórkom macierzystym /Fot. Unsplash

Zespół naukowców z Fujita Health University i Keio University w Japonii, kierowany przez dr Shigeto Shimmurę oraz Roberta M. Ruscha, przeprowadził pionierskie badania nad zastosowaniem MSC pochodzących z tkanki tłuszczowej (adMSC) w terapii oczu u myszy z przewlekłą postacią GVHD. Szczegóły opisano w czasopiśmie The Oculars Surface.

Naukowcy podali gryzoniom jednorazowy zastrzyk adMSC w okolicę oka i przez trzy tygodnie monitorowali efekty terapii. Wyniki wykazały znaczący wzrost liczby limfocytów regulatorowych T oraz wyraźną redukcję zapalenia. Oznacza to, że terapia może nie tylko hamować stan zapalny, ale także wspierać odbudowę uszkodzonych tkanek. Kluczowym odkryciem było również to, że wstrzyknięte MSC zniknęły z organizmu w ciągu tygodnia, minimalizując ryzyko potencjalnych długoterminowych powikłań, takich jak formowanie nowotworów.

Dr Shigeto Shimmura podkreśla:

Nasze odkrycia ukazują MSC jako obiecujący sposób leczenia chorób immunologicznych oka bez ryzyka skutków ubocznych związanych z terapiami systemowymi.

Choć badania na myszach dostarczyły obiecujących wyników, kolejnym krokiem będą testy kliniczne na ludziach. Kluczowe będzie określenie optymalnych dawek oraz sposobów podawania komórek, aby maksymalnie zwiększyć skuteczność terapii.

Badania nad MSC otwierają nowe perspektywy nie tylko w leczeniu GVHD oka, ale także w innych chorobach autoimmunologicznych. Możliwość lokalnego zastosowania MSC daje nadzieję na skuteczne leczenie schorzeń, które dotychczas wymagały agresywnych terapii farmakologicznych.

Marcin PowęskaM
Napisane przez

Marcin Powęska

Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naukowy Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER). Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w papierowych wydaniach magazynów "Focus", "Wiedza i Życie" i "Świat Wiedzy". Obecnie pisze także na łamach OKO.press.