Hydralazyna działa poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych i poprawę przepływu krwi. Może być również częścią skojarzonej terapii w leczeniu przewlekłej niewydolności serca. Jest ponadto szeroko stosowana w leczeniu stanu przedrzucawkowego, inaczej preeklampsji, czyli nadciśnienia związanego z ciążą. Nieleczony stan przedrzucawkowy może spowodować uszkodzenie narządów i zagrozić życiu zarówno matki, jak i dziecka.
Hydralazyna a glejak wielopostaciowy
Naukowcy z Uniwersytetu w Pensylwanii odkryli nowe działanie hydralazyny, polegające na blokowaniu enzymu ADO (2-aminoetanotiolową dioksygenazę), co może znaleźć zastosowanie w hamowaniu wzrostu glejaka wielopostaciowego. Zostało to opublikowane w czasopiśmie Science Advances.
To bardzo istotne odkrycie, biorąc pod uwagę, że glejak wielopostaciowy należy do 4. grupy pod względem stopnia złośliwości, czyli wg kryteriów stworzonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) do najbardziej złośliwych i agresywnych nowotworów mózgu. W tym przypadku czas przeżycia od rozpoznania u większości pacjentów wynosi kilkanaście miesięcy (średnia to 12 miesięcy). Pomimo wycięcia guza i podjęcia terapii, jedynie 5 proc. chorych ma szansę przeżyć dłużej niż 5 lat.
Zrozumienie mechanizmu działania leku może dostarczyć ponadto informacji o przyczynach występowania niektórych działań niepożądanych, pomóc w określeniu, którzy pacjenci odniosą największe korzyści ze względu na czynniki genetyczne, oraz ujawnić potencjalne nowe zastosowania leku.
HYZyne – specjalna wersja leku
Aby zrozumieć, jak działa hydralazyna, naukowcy stworzyli specjalną wersję leku o nazwie HYZyne. Działał jak oryginał, ale miał na sobie „znacznik”, pozwalający naukowcom zobaczyć, z którymi białkami wiąże się wewnątrz komórek. Okazało się, że znakował on tylko kilka białek oraz enzym o nazwie 2-aminoetanotiol dioksygenaza (ADO, oksydaza adhezji, ang. Adhesion Oxidase).
ADO działa jak czujnik tlenu, a gdy tlenu jest za mało, to sygnał, aby naczynia krwionośne się zacisnęły. Mechanizm ten jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania układu oddechowego, zwłaszcza w warunkach obniżonej zawartości tlenu, na przykład podczas przebywania na dużych wysokościach.
Tym samym więc enzym reguluje napięcie naczyń krwionośnych. Gdy go zablokujemy, tak jak robi to hydralazyna, naczynia krwionośne rozluźniają się, a ciśnienie krwi obniża. Okazało się, że ten mechanizm może znaleźć zastosowanie w terapii glejaka wielopostaciowego.
Enzym ADO i glejak wielopostaciowy
Według naukowców glejak wielopostaciowy często potrzebuje wysokiej aktywności ADO, aby przetrwać i rosnąć. Kiedy zespół badaczy „potraktował” komórki nowotworowe hydralazyną, która ADO blokuje, weszły one w proces niejako „starzenia”. Nie spowodowało to obumierania komórek nowotworowych, ale drastycznie spowolniło ich wzrost. Naukowcy zauważyli, że jedna dawka hydralazyny utrzymywała komórki w stanie „pauzy” przez kilka dni.
Dr Walavan Sivakumar, Dyrektor Oddziału Chirurgii Naczyniowej i Neurochirurgii w Pacific Neuroscience Institute, mówi:
Jestem pod wrażeniem, jak naukowcom udało się wprowadzić komórki glejaka wielopostaciowego w „tryb uśpienia”, zamiast je niszczyć. To fundamentalnie odmienny sposób myślenia o terapii raka mózgu. Hydralazyna to jeden z najstarszych leków na nadciśnienie, z dziesięcioleciami danych dotyczących bezpieczeństwa i globalną dostępnością. W neuroonkologii, gdzie wiele terapii jest drogich, toksycznych i trudno dostępnych, pomysł, że tani, generyczny lek mógłby pomóc spowolnić rozwój guza, takiego jak glejak wielopostaciowy, jest niezwykle atrakcyjny.
Zdania na temat nowego odkrycia są jednak podzielone. Inny ekspert, Dr Nicholas Klaiber, lekarz i absolwent Eastern Virginia Medical School jest nieco bardziej sceptyczny, kierując uwagę na możliwości tego agresywnego nowotworu mózgu. Wyjaśnia:
Problem z samym wywołaniem starzenia (uśpienia) polega na tym, że do zahamowania guza byłaby konieczna ciągła terapia. Ponadto komórki glejaka wielopostaciowego charakteryzują się bardzo wysokim wskaźnikiem mutacji i prawdopodobnie zwiększą produkcję ADO, aby uzyskać oporność na hydralazynę.
Co finalnie się wydarzy? Czas pokaże.
