Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) od dawna pozostaje jedną z najbardziej wyniszczających chorób neurodegeneracyjnych, prowadzącą do stopniowej utraty siły mięśniowej i zdolności ruchowych. Badania naukowców z Uniwersytetu w Pittsburghu pokazują, że stymulacja elektryczna nerwów czuciowych rdzenia kręgowego może nie tylko poprawić funkcjonowanie mięśni, ale także przywrócić utracone połączenia nerwowe.
Czytaj też: Mamy egzoszkielety, teraz kolej na egzomięśnie?
Dr Marco Capogrosso, współautor badania i profesor neurochirurgii w Pitt, mówi:
Aby przeciwdziałać neurodegeneracji, potrzebujemy dwóch rzeczy – zatrzymania śmierci neuronów i przywrócenia funkcji tym, które przetrwały. W tym badaniu zaproponowaliśmy podejście do leczenia pierwotnej przyczyny dysfunkcji neuronowej, uzupełniając istniejące neuroprotekcyjne metody leczenia nowym podejściem, które odwraca dysfunkcję komórek nerwowych.
Nowa nadzieja dla pacjentów z SMA – chorobę da się leczyć
W badaniu pilotażowym, opisanym w Nature Medicine, wzięło udział trzech dorosłych pacjentów z łagodniejszymi postaciami SMA (typu 3 i 4). Przez 29 dni byli oni poddawani stymulacji za pomocą elektrod wszczepionych w dolny odcinek rdzenia kręgowego, które aktywowały wyłącznie nerwy czuciowe. Codzienne, czterogodzinne sesje prowadzone pięć razy w tygodniu przyniosły zaskakujące efekty: poprawę siły mięśniowej, zmniejszenie zmęczenia oraz zwiększenie dystansu pokonywanego podczas testów chodu.
Czytaj też: Nowy sposób leczenia depresji? Nieinwazyjna stymulacja oka pobudza neurony w mózgu
Co istotne, u wszystkich uczestników zaobserwowano poprawę o co najmniej 20 metrów w teście 6-minutowego marszu – wynik nieosiągalny dotąd w standardowych terapiach farmakologicznych stosowanych w SMA.
Dr Elvira Pirondini, współautorka badania i profesor rehabilitacji medycznej na Uniwersytecie w Pittsburghu, wyjaśnia:
Pacjenci z SMA nie spodziewają się poprawy swojego stanu z upływem czasu. Jednak to, co zaobserwowaliśmy, było zaskakujące – uczestnicy poprawili swoje wyniki w codziennych czynnościach, a jeden z nich pod koniec badania był w stanie przejść z domu do laboratorium bez uczucia zmęczenia.
Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) to choroba genetyczna, w której dochodzi do stopniowego obumierania neuronów ruchowych w rdzeniu kręgowym. Neurony te odpowiadają za przekazywanie sygnałów z mózgu do mięśni, co umożliwia wykonywanie ruchów. Obecne terapie, w tym terapie genowe i leki neuroprotekcyjne, spowalniają proces degeneracji, ale nie są w stanie go odwrócić.
Badania sugerują, że objawy SMA pojawiają się jeszcze zanim większość neuronów ruchowych obumrze, co oznacza, że zaburzenia w obwodach nerwowych mogą być kluczowym czynnikiem w rozwoju choroby. Przeżywające neurony ruchowe u pacjentów z SMA otrzymują mniej bodźców od nerwów czuciowych, co zakłóca komunikację między układem nerwowym a mięśniami. Stymulacja tego feedbacku może poprawić ruch i zapobiec zanikowi mięśni.
Badacze z Pittsburgha podkreślają, że ich metoda nie tylko poprawia funkcje ruchowe, ale również otwiera drzwi do nowych terapii dla innych schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak stwardnienie zanikowe boczne (ALS) czy choroba Huntingtona. Mechanizm polegający na wzmacnianiu sygnałów sensorycznych i reaktywacji uśpionych obwodów nerwowych może stać się uniwersalnym narzędziem w leczeniu szerokiego spektrum zaburzeń neurologicznych. Kolejne badania mają na celu ocenę długoterminowej skuteczności i bezpieczeństwa tej terapii, a naukowcy planują już rozpoczęcie nowych prób klinicznych, aby objąć nią większą grupę pacjentów i ocenić jej potencjał w różnych stadiach choroby.
