Łuszczyca to przewlekła, autoimmunologiczna choroba skóry dotykająca ok. 125 mln osób na świecie, w tym blisko 8 mln Amerykanów i kilka procent populacji Europy. Objawia się nawracającymi zmianami zapalnymi: skóra łuszczy się, pęka, swędzi, a jej wygląd staje się źródłem dyskomfortu i stygmatyzacji. Mimo dostępności leków miejscowych, terapii biologicznych i nowoczesnych immunosupresantów, choroba wciąż jest trudna do całkowitego opanowania. Dlatego lekarze od lat poszukują strategii uzupełniających, które wspomogą standardowe leczenie.
Dieta śródziemnomorska sposobem na łuszczycę
Dieta śródziemnomorska należy do najlepiej przebadanych wzorców żywieniowych na świecie. Opiera się na dużej ilości warzyw, owoców, roślin strączkowych, pełnoziarnistych zbóż, orzechów, oliwy z oliwek i umiarkowanym spożyciu ryb, drobiu czy nabiału. Jest bogata w nienasycone kwasy tłuszczowe, antyoksydanty – w tym beta-karoten i witaminy C oraz E – a także polifenole. Te składniki znane są z działania przeciwzapalnego i redukują stres oksydacyjny, co może mieć znaczenie w chorobach zapalnych skóry. Wcześniejsze badania obserwacyjne sugerowały korzyści dla chorych na łuszczycę, ale brakowało potwierdzonych danych z kontrolowanych badań klinicznych.
Czytaj też: Ta dieta może chronić przed chorobą Alzheimera nawet u osób z najwyższym ryzykiem genetycznym
Przełom przyniosło randomizowane badanie MEDIPSO prowadzone w Uniwersyteckim Szpitalu Ramón y Cajal w Madrycie. Uczestniczyło w nim 38 dorosłych z łagodną lub umiarkowaną postacią choroby, średnio 46-letnich. Pacjentów podzielono na dwie grupy: jedną objęto opieką dietetyka i włączono do programu diety śródziemnomorskiej z dodatkową porcją oliwy z oliwek, a druga stosowała dietę niskotłuszczową jako grupę kontrolną. Badanie trwało 16 tygodni i obejmowało ocenę nie tylko nasilenia choroby, lecz także parametrów metabolicznych, poziomu cytokin zapalnych i jakości życia.
Rezultaty zaskoczyły nawet badaczy. Wskaźnik PASI, który mierzy rozległość i nasilenie zmian skórnych, spadł w grupie śródziemnomorskiej średnio o 3,4 punktu, podczas gdy w grupie kontrolnej pozostał praktycznie bez zmian. Co ważniejsze, u 9 z 19 pacjentów – czyli u niemal połowy – odnotowano poprawę nasilenia choroby o 75 proc. Dodatkowo obniżył się poziom hemoglobiny glikowanej, co ma znaczenie, bo łuszczyca zwiększa ryzyko cukrzycy i chorób serca. Uczestnicy zgłaszali też lepszy sen, mniejsze odczucie lęku i ogólną poprawę jakości życia. Wyniki opublikowano w prestiżowym czasopiśmie JAMA Dermatology.
Badacze podkreślają, że dieta śródziemnomorska może stać się wartościowym uzupełnieniem standardowego leczenia łuszczycy, zwłaszcza że jest bezpieczna, smaczna i stosunkowo łatwa do utrzymania. W przyszłości współpraca dermatologów i dietetyków może stać się stałym elementem opieki nad pacjentami, a zalecenia żywieniowe – integralną częścią terapii.
W Polsce łuszczyca pozostaje poważnym problemem zdrowia publicznego: choruje na nią około 1-1,2 mln osób, co oznacza, że dotyka nawet 3 proc. populacji. Schorzenie ma charakter przewlekły i nawrotowy, a objawy – od rozległych zmian zapalnych na skórze po dolegliwości stawowe – znacznie obniżają jakość życia i mogą prowadzić do izolacji społecznej, depresji czy zaburzeń lękowych. Dodatkowym wyzwaniem jest fakt, że łuszczyca często współistnieje z innymi chorobami, takimi jak cukrzyca typu 2, otyłość czy choroby sercowo-naczyniowe, co zwiększa ryzyko powikłań i obciąża system opieki zdrowotnej.
