Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) charakteryzuje się cyklicznymi zmianami nastroju między manią a depresją. Dotychczasowe badania koncentrowały się głównie na zaburzeniach rytmu dobowego jako potencjalnej przyczynie tych wahań. Jednak zespół badaczy z McGill University, kierowany przez prof. Kai-Floriana Storcha, odkrył istnienie drugiego “zegara” w mózgu, napędzanego przez neurony dopaminergiczne, który może odgrywać kluczową rolę w regulacji tych zmian nastroju.
Czytaj też: Choroby psychiczne mają jedno źródło w mózgu? Zaskakujące wyniki badań
Prof. Kai-Florian Storch wyjaśnia:
Nasz model oferuje pierwszy uniwersalny mechanizm przełączania lub cykliczności nastroju, który działa analogicznie do słońca i księżyca napędzających przypływy w określonych, powtarzających się momentach.
Dwa zegary: biologiczny i dopaminowy
Badania opisane w Science Advances sugerują, że regularnie występujące zmiany nastroju u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową są kontrolowane przez dwa “zegary”: biologiczny zegar 24-godzinny oraz drugi zegar, napędzany przez neurony produkujące dopaminę, które zazwyczaj wpływają na czujność. Stan manii lub depresji może pojawić się w zależności od tego, jak te dwa zegary (które działają z różnymi prędkościami) synchronizują się w danym czasie. Co istotne, ten drugi, oparty na dopaminie zegar, prawdopodobnie pozostaje nieaktywny u zdrowych osób.
Czytaj też: Takie gry są dobre dla zdrowia psychicznego! Nigdy nie jest za późno, by spróbować
Aby zbadać ten mechanizm, naukowcy aktywowali dopaminowy zegar u myszy, co spowodowało u nich rytmy behawioralne podobne do wahań nastroju obserwowanych w ChAD. Kiedy zakłócili funkcjonowanie neuronów produkujących dopaminę w ośrodku nagrody mózgu, te rytmy zanikły, co podkreśla kluczową rolę dopaminy w regulacji nastroju.
Obecne terapie choroby afektywnej dwubiegunowej skupiają się na stabilizacji nastroju, ale często nie adresują pierwotnych przyczyn wahań. Odkrycie zegara opartego na dopaminie dostarcza nowego i odrębnego celu terapeutycznego, który powinien dążyć do korekty lub wyciszenia tego zegara, aby zmniejszyć częstotliwość i intensywność epizodów nastroju.
Prof. Storch podkreśla:
Nasze odkrycie dostarcza nowego i odrębnego celu terapeutycznego, który powinien dążyć do korekty lub wyciszenia tego zegara, aby zmniejszyć częstotliwość i intensywność epizodów nastroju
Naukowcy planują teraz skupić się na dokładnym zrozumieniu molekularnych mechanizmów działania dopaminowego zegara oraz na identyfikacji czynników genetycznych i środowiskowych, które mogą go aktywować u ludzi. To może prowadzić do opracowania bardziej precyzyjnych terapii, które skuteczniej stabilizują nastrój u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową.
