Ludzki organizm składa się z ponad 37 bilionów komórek, które nieustannie się odnawiają. Każda z nich ma określony czas życia, a gdy umiera, zastępuje ją nowa. Proces ten umożliwia utrzymanie funkcji życiowych narządów, choć wraz z wiekiem lub na skutek uszkodzeń zdolności regeneracyjne organizmu stopniowo słabną. Mimo tego niektóre tkanki zachowują zaskakującą zdolność do odbudowy, a migdałki podniebienne są jednym z przykładów tej biologicznej niespodzianki.
Czytaj też: Wątroba “cofnięta w czasie”. Uszkodzony organ można uratować!
Przekonała się o tym Katy Golden, która w dzieciństwie przeszła operację usunięcia migdałków. Wydawało się, że problemy zdrowotne ma za sobą, aż po 40 latach lekarze stwierdzili, że jej migdałki… znowu są na swoim miejscu. Taka sytuacja może wydawać się kuriozalna, jednak z medycznego punktu widzenia jest możliwa i dobrze udokumentowana.
Migdałki mogą odrosnąć – nawet po 40 latach
Zjawisko to najczęściej wynika z częściowej tonsillektomii, czyli operacji, podczas której usuwa się jedynie fragment migdałków. Zabieg ten jest stosowany głównie u dzieci, ponieważ wiąże się z mniejszym bólem pooperacyjnym, krótszym czasem rekonwalescencji i niższym ryzykiem powikłań, takich jak silne krwawienia. Niestety, pozostawiona tkanka migdałkowa zachowuje swoje właściwości regeneracyjne.
Czytaj też: “Zrestartowali” narządy 300 osób. Serca nie pochodziły od żywych
Mechanizm odrastania migdałków opiera się na zdolności organizmu do odbudowy tkanek, które odgrywają ważną rolę w układzie immunologicznym. Migdałki są częścią pierścienia gardłowego Waldeyera, czyli struktury limfatycznej chroniącej górne drogi oddechowe przed patogenami. Gdy organizm wykryje, że bariera ta została usunięta, stara się ją odbudować, wykorzystując pozostawione fragmenty tkanki limfatycznej. Właśnie dlatego u niektórych pacjentów, zwłaszcza dzieci, migdałki mogą wrócić po pewnym czasie.
Odrost migdałków nie jest jednak zjawiskiem powszechnym. Badania wskazują, że dotyka on około 6 proc. dzieci poddanych częściowej tonsillektomii. Proces ten może trwać kilka miesięcy lub nawet lat, a niekiedy staje się zauważalny dopiero w wieku dorosłym, jak w przypadku Katy Golden. U dorosłych pacjentów odrastanie migdałków zdarza się znacznie rzadziej, co jest związane z mniejszym potencjałem regeneracyjnym tkanki limfatycznej w późniejszych latach życia.
Objawy odrastających migdałków przypominają te, które skłoniły pacjenta do pierwotnej operacji. Zwykle pojawiają się nawracające infekcje gardła, problemy z przełykaniem, uczucie ciała obcego w gardle lub chrapanie. U niektórych osób mogą wystąpić również epizody bezdechu sennego, szczególnie jeśli migdałki ponownie się powiększą i zwężą światło gardła. W takich sytuacjach konieczna jest konsultacja laryngologiczna, a w razie potrzeby – reoperacja.
Decyzja o powtórnym zabiegu nie jest jednak podejmowana pochopnie. Lekarze zazwyczaj zalecają go jedynie wtedy, gdy przerost migdałków znacząco wpływa na komfort życia lub prowadzi do poważniejszych powikłań zdrowotnych. Kolejna operacja jest zazwyczaj bardziej wymagająca niż pierwsza, ponieważ w gardle powstają blizny, utrudniające pracę chirurga. Niemniej pełna tonsillektomia niemal całkowicie eliminuje ryzyko ich ponownego wzrostu.
Zrozumienie mechanizmu odrastania migdałków skłania naukowców do szerszego przyjrzenia się zdolnościom regeneracyjnym ludzkiego ciała. Choć wydaje się to anomalią, w rzeczywistości jest dowodem na to, jak sprytnie nasz organizm potrafi naprawiać utracone struktury. Migdałki, choć niewielkie, są przykładem biologicznego fenomenu, który wciąż pozostaje nie do końca wyjaśniony.
