13 lutego 2025 roku w gliwickim oddziale Narodowego Instytutu Onkologii otwarto Pracownię Obrazowania Przedklinicznego, gdzie prowadzone będą badania z wykorzystaniem modeli nowotworowych in vivo. Prof. dr hab. n. med. Gabriela Kramer-Marek, kierownik Zakładu Radiofarmacji i Obrazowania Laboratoryjnego PET, podkreśla, że pracownia skupi się na terapiach celowanych, radio- i immunoterapii. Wyniki badań obrazowych przedklinicznych pozwolą nam lepiej dostosować terapie do potrzeb pacjentów, co bezpośrednio przełoży się na skuteczność leczenia nowotworów.
Pracownia Obrazowania Przedklinicznego to ważny punkt na mapie polskich placówek onkologicznych
Gliwicka pracownia to jedyny w Polsce ośrodek dysponujący dwoma zaawansowanymi systemami obrazowania: PET z tomografią komputerową oraz 7-teslowym rezonansem magnetycznym. Inwestycja w wysokości 14 mln zł została sfinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dodatkowy sprzęt, jak liczniki gamma, inkubatory i specjalistyczne oprogramowanie, zakupiono ze środków własnych instytutu.
Czytaj też: Tego potrzebujemy, żeby lepiej leczyć nowotwory
Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) to zaawansowana technika obrazowania, która pozwala na nieinwazyjne monitorowanie procesów metabolicznych w organizmie. W onkologii jest szczególnie cenna, ponieważ umożliwia wykrywanie zmian nowotworowych na bardzo wczesnym etapie, śledzenie rozprzestrzeniania się choroby oraz ocenę skuteczności terapii. Pacjentowi podaje się radioznakowaną substancję, np. fluorodeoksyglukozę (FDG), która gromadzi się w komórkach o wysokim metabolizmie, takich jak komórki nowotworowe. Obraz uzyskany w badaniu PET pokazuje “mapę aktywności metabolicznej” w organizmie, co pozwala lekarzom precyzyjnie lokalizować ogniska nowotworu i monitorować ich reakcję na leczenie.
Rezonans magnetyczny (MRI) z kolei wykorzystuje silne pole magnetyczne i fale radiowe do tworzenia szczegółowych obrazów struktur anatomicznych. W onkologii MRI jest niezastąpiony w obrazowaniu tkanek miękkich, takich jak mózg, wątroba czy tkanki miednicy, gdzie pozwala wykryć nawet drobne zmiany nowotworowe. W połączeniu z PET, rezonans magnetyczny umożliwia jednoczesną ocenę struktury i funkcji tkanek, co znacząco poprawia dokładność diagnostyczną i pozwala lepiej planować leczenie. Dzięki tym technologiom onkolodzy mogą nie tylko szybciej diagnozować raka, ale także monitorować postępy terapii i dostosowywać ją do indywidualnych potrzeb pacjenta.
Prof. dr hab. n. med. Gabriela Kramer-Marek dodaje:
Dzięki zaawansowanym metodom obrazowania molekularnego możemy śledzić rozwój guza w czasie rzeczywistym i szybko identyfikować mechanizmy oporności na leczenie. Ale obrazowanie to nie wszystko. Równie istotne są badania ex vivo na tkankach pobranych z modeli zwierzęcych, co pozwala jeszcze dokładniej analizować mechanizmy chorób i skuteczność terapii.
Nowa pracownia ma ambicję stać się liderem w dziedzinie radiochemii, badań translacyjnych i medycyny nuklearnej. W jej strukturze funkcjonuje m.in. cyklotron produkujący izotopy, takie jak fluor-18, cyrkon-89 i skand-44, wykorzystywane w diagnostyce PET.
Otwarcie pracowni to nie tylko krok naprzód dla nauki, ale i dla pacjentów onkologicznych, którzy zyskają dostęp do precyzyjniejszych metod diagnostycznych i skuteczniejszych terapii. Nowe technologie umożliwią lepsze dostosowanie leczenia do indywidualnych potrzeb chorego, zwiększając tym samym szanse na powodzenie terapii.
