Według raportu World Heart Federation z 2023 roku choroby sercowo-naczyniowe pozostają główną przyczyną zgonów na świecie, a wskaźniki śmiertelności z powodu chorób serca są wyższe u mężczyzn niż u kobiet. Dlaczego jednak zawały serca u mężczyzn są bardziej destrukcyjne? Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Göteborgu w Szwecji przynoszą odpowiedź na to pytanie, wskazując testosteron jako kluczowego winowajcę.
Testosteron a zawał serca – ten związek trudno pominąć
Testosteron, hormon obecny w znacznie wyższym stężeniu u mężczyzn niż u kobiet, nasila reakcję zapalną po zawale serca. Badania na myszach wykazały, że wysoki poziom testosteronu prowadzi do zwiększenia liczby neutrofili – białych krwinek odpowiedzialnych za stan zapalny – co skutkuje rozleglejszym uszkodzeniem mięśnia sercowego. Co ciekawe, u kastrowanych samców myszy, które miały obniżony poziom testosteronu, stwierdzono mniejsze obszary martwicy serca.
Czytaj też: Zawał serca nie musi być “wyrokiem”. Pacjenci dostaną drugą szansę
Naukowcy wykazali również, że po podaniu kastratom testosteronu, poziom troponiny I – markera uszkodzenia serca – gwałtownie wzrósł, co potwierdza bezpośredni wpływ tego hormonu na uszkodzenia mięśnia sercowego.
Odkrycie mechanizmu działania testosteronu otwiera nowe możliwości terapeutyczne. Naukowcy zbadali skuteczność tocilizumabu – stosowanego w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów – który blokuje receptory dla interleukiny-6 (IL-6), zmniejszając odpowiedź zapalną organizmu. Okazało się, że lek ten skuteczniej zmniejszał uszkodzenia serca u mężczyzn niż u kobiet, co sugeruje, że kontrolowanie poziomu testosteronu i odpowiedzi zapalnej może być skuteczną metodą leczenia zawałów serca u mężczyzn.
To przełomowe odkrycie opisane w Nature Communications podkreśla potrzebę uwzględniania różnic płciowych w badaniach medycznych i leczeniu chorób sercowo-naczyniowych. Profesor Åsa Tivesten, współautorka badania, zaznacza, że nieuwzględnianie tych różnic może prowadzić do mniej skutecznych terapii, zwłaszcza dla kobiet, które są często niedoreprezentowane w badaniach klinicznych. Dalsze badania mają na celu opracowanie nowych strategii terapeutycznych dostosowanych do potrzeb pacjentów w zależności od ich poziomu hormonów płciowych. W przyszłości możliwe będzie personalizowane leczenie zawałów serca, co znacznie poprawi skuteczność terapii i wskaźniki przeżywalności pacjentów.
Włączenie terapii hormonalnych do leczenia kardiologicznego może przynieść przełomowe zmiany w podejściu do profilaktyki i leczenia zawałów serca, szczególnie w kontekście terapii celowanej na specyficzne mechanizmy zapalne wywołane testosteronem. Takie podejście mogłoby obejmować zarówno farmakologiczną modulację poziomu hormonów, jak i wykorzystanie leków ograniczających odpowiedź zapalną bez negatywnego wpływu na inne funkcje fizjologiczne.
Co więcej, ukierunkowane programy prewencyjne mogłyby uwzględniać nie tylko terapię hormonalną, ale także modyfikacje stylu życia, które mogą naturalnie obniżyć poziom testosteronu, takie jak dieta, aktywność fizyczna i redukcja stresu. Połączenie nowoczesnych terapii farmakologicznych z podejściem holistycznym mogłoby znacząco obniżyć wskaźniki zachorowalności i śmiertelności z powodu zawałów serca u mężczyzn.
