Choć o układzie pokarmowym najczęściej myślimy w kontekście trawienia, jego rola jest znacznie szersza. Jelita, określane nie bez powodu „drugim mózgiem”, odpowiadają nie tylko za przyswajanie składników odżywczych, ale także regulację odporności, samopoczucia, a nawet zdrowia psychicznego. Eksperci przypominają, że zdrowie jelit to nie modna nowinka, lecz kluczowy element profilaktyki zdrowotnej. Mimo że dla 31 proc. ankietowanych poprawa trawienia ma duże znaczenie, a 24 proc. deklaruje troskę o florę jelitową, to w praktyce tylko jeden na pięciu Polaków podejmuje takie działania regularnie.
Zdrowie zaczyna się od jelit
Połowa badanych deklaruje stosowanie zdrowej diety, a 32 proc. sięga po tzw. produkty funkcjonalne. To dobry znak, jednak z uwagi na powszechną nadwagę i otyłość – które według danych NFZ dotyczą aż 60 proc. dorosłych – konieczne są bardziej systemowe działania. Eksperci zwracają uwagę na znaczenie diety opartej na warzywach, owocach, produktach pełnoziarnistych i fermentowanych. Jogurty, kefiry czy kiszonki nie tylko zawierają cenne bakterie wspierające mikrobiom, ale także wapń i białko, a produkty mleczne bez laktozy mogą być bezpieczną alternatywą dla osób z nietolerancją.
Czytaj też: Stwardnienie rozsiane zaczyna się w jelitach? Przełom w badaniach mikrobiomu
Choć błonnik powinien być podstawą zdrowego odżywiania, tylko 22 proc. Polaków uwzględnia go w swojej diecie. A to on reguluje trawienie, wspiera florę bakteryjną i pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Według zaleceń Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej dorosła osoba powinna spożywać co najmniej 25 gramów błonnika dziennie. Tymczasem dieta wielu Polaków jest uboga w pełnoziarniste pieczywo, warzywa strączkowe, orzechy czy owoce. Producenci coraz częściej dodają błonnik do produktów mlecznych, co może pomóc konsumentom w uzupełnieniu tych niedoborów.
O zdrowych jelitach decyduje nie tylko to, co jemy, ale i jak się poruszamy. Regularna aktywność fizyczna usprawnia perystaltykę jelit, zapobiega zaparciom i wspiera prawidłowy metabolizm. Nawet codzienny, półgodzinny spacer może realnie poprawić trawienie i obniżyć poziom stresu, który – jak wiadomo – wpływa na funkcjonowanie osi jelita-mózg. Zdrowie układu pokarmowego zaczyna się więc nie tylko na talerzu, ale także… w ruchu.
Blisko 37 proc. Polaków doświadcza objawów nietolerancji laktozy – od wzdęć po biegunki. Często oznacza to eliminację produktów mlecznych, co niestety prowadzi do niedoborów wapnia, witaminy B12 czy ryboflawiny. Eksperci podkreślają jednak, że osoby z nietolerancją nie muszą całkowicie rezygnować z nabiału – wystarczy wybierać fermentowane produkty bez laktozy, które nadal dostarczają cennych składników odżywczych. Zgodnie z zaleceniami zdrowego żywienia, osoby dorosłe powinny codziennie sięgać po równowartość dwóch szklanek mleka lub jego zamienników – a osoby starsze nawet trzech.
Zadbane jelita to nie tylko lepsze trawienie, ale również lepsze zdrowie całego organizmu. Świadome komponowanie diety, regularna aktywność fizyczna i odpowiednie nawodnienie powinny stać się podstawą codziennej troski o zdrowie. Światowy Dzień Zdrowia Układu Pokarmowego to dobry moment, by spojrzeć w głąb – dosłownie i w przenośni – i zacząć traktować układ trawienny jako pełnoprawnego sojusznika naszego zdrowia. Bo jak pokazują dane i doświadczenia ekspertów, prawdziwa odporność zaczyna się od jelit.
