Rak szyjki macicy pozostaje jednym z najpoważniejszych problemów zdrowotnych kobiet. W Polsce diagnozuje się go u ponad 2200 pacjentek rocznie, a tylko niewielka część kobiet regularnie korzysta z badań profilaktycznych. Według danych Narodowego Testu Zdrowia Polaków 2024, cytologię w ostatnim roku wykonało 40 proc. kobiet, a aż 11 proc. nigdy nie poddało się temu badaniu. To o tyle niepokojące, że niemal wszystkie przypadki raka szyjki macicy są skutkiem przetrwałego zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
Rak szyjki macicy wciąż zabija za dużo kobiet
ALAB laboratoria jako pierwsza sieć diagnostyczna w Europie Środkowo-Wschodniej wdraża zautomatyzowany system diagnostyki molekularnej wirusa HPV, opracowany przez firmę Becton. Urządzenie nie tylko wykrywa obecność wirusa, ale też umożliwia rozszerzone genotypowanie 14 typów wysokiego ryzyka, w tym najgroźniejszych – HPV 16 i 18 – odpowiedzialnych za 70 proc. przypadków raka szyjki macicy.
Czytaj też: Usunięcie macicy nie zawsze potrzebne. Lekarze apelują o rozwagę
Dr Piotr Bobkiewicz, Kierownik Pracowni Patomorfologii w ALAB laboratoria, mówi:
Zastosowanie nowej technologii pozwala na sprawniejszą i dokładniejszą wykrywalność, co może przyczynić się do obniżenia liczby zachorowań i zgonów z powodu raka szyjki macicy. Wpisuje się to w priorytety polityki zdrowotnej państwa i wytyczne WHO.
Wydajność systemu pozwala na przeprowadzenie nawet 330 analiz w ciągu 9 godzin, co umożliwia objęcie badaniami populacyjnymi znacznie większej liczby kobiet. Aparatura jest już wykorzystywana w ramach finansowanego przez NFZ Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy.
Nowoczesne rozwiązanie umożliwia także tzw. self-sampling, czyli samodzielne pobranie próbki przez pacjentkę. To przełomowa zmiana, szczególnie dla kobiet, które rzadko odwiedzają gabinety ginekologiczne.
Dr n. med. Karina Barszczewska, specjalistka ginekologii i położnictwa, wyjaśnia:
Samopobranie materiału do testu HPV może osiągać skuteczność zbliżoną do pobrania przez personel medyczny, a jednocześnie znacząco zwiększyć uczestnictwo w badaniach przesiewowych. Profilaktyka zaczyna się od świadomości i decyzji o wykonaniu badania.
W przeciwieństwie do cytologii, która opiera się na subiektywnej ocenie wyglądu komórek pod mikroskopem, test HPV charakteryzuje się niemal 100-procentową czułością i obiektywnym wynikiem, stanowiąc obecnie złoty standard w diagnostyce profilaktycznej.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) od 2020 roku realizuje strategię eliminacji raka szyjki macicy do 2030 r. Zakłada ona, że 90 proc. dziewcząt będzie zaszczepionych przeciw HPV, 70 proc. kobiet objętych badaniami przesiewowymi, a 90 proc. z nieprawidłowymi wynikami otrzyma leczenie lub nadzór. Wdrożenie nowej technologii przez ALAB laboratoria to krok w stronę tych celów. Zapewnia ona nie tylko wyższą jakość diagnostyki, ale też większy komfort i dostępność badań.
Dzięki inwestycji w diagnostykę molekularną ALAB laboratoria umacnia pozycję lidera nowoczesnych badań w Polsce i regionie. Sieć dysponuje ponad 70 laboratoriami i 700 punktami pobrań w kraju, oferując ponad 3500 badań – od rutynowych analiz po zaawansowaną diagnostykę genetyczną. Nowa technologia nie tylko zwiększa skuteczność profilaktyki, ale też stanowi realną szansę, by rak szyjki macicy stał się chorobą możliwą do wyeliminowania – tak, jak zakłada WHO.
