Hormony a starzenie. Nowe spojrzenie na zmarszczki i siwe włosy

Badania pokazują, że hormony odgrywają kluczową rolę w procesach starzenia skóry i włosów. Naukowcy identyfikują substancje, które mogą zrewolucjonizować terapie przeciwstarzeniowe.
Fot. Freepik

Fot. Freepik

Przez lata terapie przeciwstarzeniowe koncentrowały się głównie na stosowaniu retinoidów, takich jak retinol i tretynoina, a także estrogenów, wykorzystywanych głównie w leczeniu objawów menopauzy. Choć substancje te odgrywają istotną rolę w utrzymaniu zdrowia skóry, nowe badania sugerują, że proces starzenia jest znacznie bardziej złożony i zależny od szerszego spektrum czynników biologicznych.

Czytaj też: Czy można zatrzymać starzenie? Naukowcy odkryli sposób na przywrócenie młodości enzymom

Najnowsze badania opublikowane w czasopiśmie Endocrine Reviews ujawniają, że starzenie skóry i włosów nie jest wyłącznie efektem spadku poziomu znanych substancji, lecz wynikiem skomplikowanej interakcji wielu hormonów. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Münster, kierowany przez dr Markusa Böhma, odkrył, że obok retinoidów i estrogenów istotną rolę w tym procesie odgrywają również inne hormony, które wcześniej nie były szeroko analizowane pod kątem terapii przeciwstarzeniowych. Ich odkrycie może zmienić podejście do pielęgnacji skóry i włosów, otwierając nowe możliwości w walce z widocznymi oznakami starzenia.

Hormony odgrywają ważniejszą rolę w procesach starzenia, niż nam się wydawało

Melatonina, znana głównie jako hormon snu, wykazuje silne właściwości przeciwutleniające i może chronić komórki skóry przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Jest również regulatorem metabolizmu mitochondrialnego, co może wpływać na spowolnienie procesów starzeniowych. Insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (IGF-1) odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu funkcji komórek skóry i zachowaniu integralności tkanki łącznej, co może spowolnić powstawanie zmarszczek. Alfa-melanotropina (α-MSH) reguluje pigmentację skóry i włosów, co może mieć znaczenie w kontekście zapobiegania siwieniu.

Czytaj też: Nowy lek odwraca starzenie się skóry i przyspiesza gojenie ran

Hormony osi podwzgórze-przysadka-tarczyca wpływają na elastyczność i jędrność skóry, a oksytocyna, powszechnie znana jako hormon miłości, może poprawiać regenerację komórek skóry. Równie interesujące są endokannabinoidy, naturalnie występujące w organizmie, a także obecne w produktach na bazie CBD. Ich zdolność do redukowania stresu oksydacyjnego może przekładać się na lepszą kondycję skóry i włosów.

Proces starzenia skóry i włosów można podzielić na dwa główne mechanizmy. Starzenie wewnętrzne jest naturalnym procesem wynikającym z upływu czasu i spadku aktywności biologicznej komórek. Zmniejszona produkcja kolagenu i elastyny prowadzi do utraty jędrności skóry i powstawania zmarszczek. Drugim mechanizmem jest starzenie zewnętrzne, czyli egzogenne, które jest związane z czynnikami środowiskowymi, takimi jak promieniowanie UV, zanieczyszczenia powietrza, niezdrowa dieta czy przewlekły stres.

Hormony odgrywają ważną rolę w procesie starzenia /Fot. Freepik

Zespół dr Böhma podkreśla, że skóra nie jest tylko biernym odbiorcą hormonów, ale także jednym z największych organów produkujących te związki. To odkrycie rzuca nowe światło na mechanizmy regulujące procesy starzenia i może doprowadzić do powstania bardziej skutecznych terapii przeciwstarzeniowych.

Oprócz hormonów dobrze znanych w medycynie i kosmetologii naukowcy wskazali również nowe substancje mogące chronić skórę przed uszkodzeniami wywołanymi promieniowaniem UV i stresem oksydacyjnym. Szczególną uwagę zwrócono na modulatory receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów (PPAR), które odgrywają istotną rolę w procesach zapalnych i metabolizmie lipidów. Badania sugerują, że związki te mogą wspierać regenerację skóry po ekspozycji na promieniowanie słoneczne i przeciwdziałać fotostarzeniu.

Według dr Böhma niektóre z tych hormonów i substancji mogą w przyszłości stać się podstawą nowych terapii przeciwstarzeniowych, które nie tylko maskują oznaki starzenia, ale rzeczywiście wpływają na procesy biologiczne zachodzące w skórze i włosach.

Odkrycia te mogą prowadzić do opracowania nowych, bardziej kompleksowych terapii przeciwstarzeniowych, które nie tylko poprawią wygląd skóry, ale także będą działały na poziomie komórkowym. Naukowcy podkreślają jednak, że choć wyniki badań są obiecujące, konieczne są dalsze eksperymenty kliniczne, aby potwierdzić skuteczność nowych terapii. Szczególnie interesujące wydaje się zastosowanie melatoniny oraz endokannabinoidów jako naturalnych substancji o szerokim spektrum działania przeciwstarzeniowego.

Marcin PowęskaM
Napisane przez

Marcin Powęska

Biolog, dziennikarz popularnonaukowy, redaktor naukowy Międzynarodowego Centrum Badań Oka (ICTER). Autor blisko 10 000 tekstów popularnonaukowych w portalu Interia, ponad 50 publikacji w papierowych wydaniach magazynów "Focus", "Wiedza i Życie" i "Świat Wiedzy". Obecnie pisze także na łamach OKO.press.