Specjaliści z Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Szpitala Morskiego im. PCK w Gdyni przeprowadzili nowatorski zabieg usunięcia macicy z przydatkami u pacjentki cierpiącej na mięśniaki. Operacja została wykonana metodą VNOTES (Vaginal Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery), która umożliwia dostęp do jamy brzusznej przez pochwę, eliminując konieczność tradycyjnego nacięcia powłok brzusznych.
Czytaj też: Endometrioza – ukryta epidemia bólu i niepłodności
Zespół operacyjny składał się z lekarzy: Mateusza Świątkowskiego (operator), Dariusza Szczypka i Katarzyny Nietrzebki (asysta), oraz personelu medycznego: Anety Uzarek, Barbary Komin, Justyny Grube (pielęgniarki i położne operacyjne), Grażyny Piskunowicz, Anny Piotrowskiej (anestezjolożki) i Anny Janiszewskiej (pielęgniarka anestezjologiczna). Pacjentka została wypisana do domu już w pierwszej dobie po zabiegu, a kontrolne badania wykazały brak powikłań pooperacyjnych.
VNOTES, czyli usunięcie macicy bez skalpela
VNOTES to jedna z najbardziej zaawansowanych i obiecujących technik małoinwazyjnej chirurgii ginekologicznej. Należy do szerszej kategorii zabiegów NOTES (Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery), które wykorzystują naturalne otwory ciała – jak pochwa, odbyt czy jama ustna – jako dostęp operacyjny do narządów wewnętrznych. W przypadku VNOTES operacja odbywa się całkowicie przez pochwę, co pozwala uniknąć nacinania powłok brzusznych, a tym samym eliminuje konieczność gojenia się ran skórnych i powstawania widocznych blizn.
Czytaj też: Chirurgia robotyczna. Szybko, bezpiecznie i bez powikłań. “W laparoskopii tej operacji bym nie wykonał”
Technika ta łączy precyzję i wizualizację typową dla laparoskopii z minimalną inwazyjnością klasycznej chirurgii przezpochwowej. Podczas zabiegu przez pochwę wprowadza się specjalną, wielokanałową platformę dostępu, przez którą chirurg operuje narzędziami laparoskopowymi pod kontrolą obrazu z kamery endoskopowej. Umożliwia to dokładne manewrowanie w miednicy mniejszej oraz wykonywanie nawet złożonych operacji – takich jak usunięcie macicy, przydatków czy torbieli jajnika – bez potrzeby rozcinania brzucha.
Korzyści kliniczne płynące z zastosowania metody VNOTES są wielowymiarowe. Przede wszystkim, brak nacięć oznacza brak blizn, co ma znaczenie nie tylko estetyczne, ale i zdrowotne – zmniejsza ryzyko zakażeń ran pooperacyjnych, zrostów czy powikłań związanych z gojeniem. Pacjentki mogą liczyć na znacząco krótszy czas hospitalizacji – często zaledwie kilkanaście godzin – oraz szybszy powrót do codziennej aktywności. Dolegliwości bólowe po zabiegu są znacznie mniejsze niż w przypadku klasycznej laparoskopii, co ogranicza konieczność stosowania silnych leków przeciwbólowych i poprawia komfort rekonwalescencji.
Dodatkową zaletą VNOTES jest także mniejsze obciążenie fizjologiczne organizmu. W odróżnieniu od klasycznej laparoskopii, podczas której brzuch wypełniany jest dwutlenkiem węgla pod wysokim ciśnieniem, w VNOTES można operować przy niższym ciśnieniu gazu. To zmniejsza ryzyko powikłań takich jak zaburzenia pracy układu krążenia czy układu oddechowego, co ma szczególne znaczenie u pacjentek z chorobami współistniejącymi. Ponadto, technika ta wymaga mniejszego pochylenia ciała pacjentki podczas zabiegu (tzw. pozycja Trendelenburga), co również wpływa korzystnie na jej bezpieczeństwo.
Lek. med. Mateusz Świątkowski, specjalista położnictwa i ginekologii z Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Szpitala Morskiego im. PCK w Gdyni, podkreślił:
Ze względu na korekcję przepukliny pępkowej w wywiadzie, wybór drogi waginalnej był dla naszej chorej dodatkowym atutem.
Warto zaznaczyć, że dwoje lekarzy z gdyńskiego szpitala, Małgorzata Szczurek-Gierczak oraz Mateusz Świątkowski, odbyło szkolenie w Bonheiden w Belgii pod kierownictwem prekursora techniki VNOTES, Jana Baekelandta.
Lek. med. Mateusz Świątkowski dodaje:
Operację przezpochwowe mają już długą historię. Natomiast dzięki połączeniu dostępu waginalnego z użyciem narzędzi laparoskopowych uzyskujemy lepszy wgląd w miednicę mniejszą oraz dostęp do jamy brzusznej, co przekłada się na precyzję operacji oraz zmniejszenie możliwości wystąpienia powikłań pooperacyjnych.
Warto podkreślić, że choć metoda VNOTES jest jeszcze nowością w polskich szpitalach (przeprowadzane jedynie w kilku ośrodkach, m.in. na gdańskiej Zaspie), w wielu krajach Europy Zachodniej – zwłaszcza w Belgii, Holandii czy Niemczech – staje się już standardem w operacyjnym leczeniu schorzeń ginekologicznych. W miarę rozwoju tej techniki, możliwe będzie jej zastosowanie również w innych dziedzinach chirurgii, co czyni z niej jedno z najbardziej perspektywicznych rozwiązań w nowoczesnej medycynie operacyjnej.
