14 kwietnia 2025 roku w Okręgowym Szpitalu Kolejowym w Katowicach zespół lekarzy przeprowadził pierwszy na świecie złożony zabieg łączący przeszczep rogówki, usunięcie zaćmy i wszczepienie soczewki wewnątrzgałkowej z wykorzystaniem zintegrowanego lasera chirurgicznego. Operacja nie tylko zakończyła się pełnym sukcesem, ale także ustanowiła nowy standard w mikrochirurgii oka.
Czytaj też: Przełomowa terapia genowa przywraca wzrok niewidomym dzieciom
Zabieg wykonał dr n. med. Bogumił Wowra – specjalista chirurgii okulistycznej i bezpośredni uczeń prof. Edwarda Wylęgały, pioniera technik laserowych w polskiej okulistyce. Jak podkreślają lekarze, operacja otwiera zupełnie nowy rozdział w transplantologii rogówki – dziedzinie, która do tej pory zmagała się z ograniczeniami precyzji i bezpieczeństwa.
Pierwszy taki przeszczep rogówki na świecie – Katowice wyznaczają nowe trendy
Dotychczas zabiegi przeszczepu rogówki, usuwania zaćmy i implantacji soczewki wykonywano osobno lub w bardzo ograniczonym zakresie jako zabiegi łączone – ale zawsze z dużym ryzykiem komplikacji i ograniczoną precyzją. Tym, co wyróżniło katowicki zabieg, było zastosowanie lasera zintegrowanego z mikroskopem operacyjnym, który umożliwił wykonanie ultraprecyzyjnego cięcia przedniej torebki soczewki oka. Ten etap – w chirurgii znany jako kapsuloreksja – jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej newralgicznych elementów operacji zaćmy.
Czytaj też: Ząb w oku. Nieprawdopodobna operacja przywraca wzrok, gdy nie ma już innych opcji
Tradycyjnie wykonywany ręcznie, nawet przez doświadczonych chirurgów, wiąże się z ryzykiem nieregularności cięcia, co może prowadzić do powikłań w późniejszym osadzeniu soczewki. Laser wykonuje cięcie w czasie zaledwie 0,03 sekundy – z dokładnością, której nie da się osiągnąć w sposób manualny.
Operacja została przeprowadzona u pacjentki cierpiącej na zaawansowaną chorobę rogówki i jednocześnie zaćmę, czyli zmętnienie naturalnej soczewki oka. Połączenie obu patologii w jednym oku zwykle wymaga dwuetapowego leczenia, rozciągniętego na tygodnie lub miesiące. Dzięki zastosowanej technologii udało się wykonać kompleksowy zabieg w jednej sesji operacyjnej.
Po zabiegu pacjentka odzyskała prawidłowe widzenie – co w przypadku jej stanu zdrowia byłoby niemal niemożliwe przy zastosowaniu klasycznych metod. Szybsze gojenie, mniejsze ryzyko odrzutu i dokładniejsze dopasowanie przeszczepu to tylko niektóre z korzyści wynikających z zastosowania nowoczesnej technologii.
Warto podkreślić, że sukces katowickich lekarzy nie jest przypadkowy. Dr Wowra kontynuuje dorobek swojego mentora – prof. Edwarda Wylęgały, prorektora ds. rozwoju i transferu technologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, który jako pierwszy w Polsce zastosował laser femtosekundowy i ekscymerowy w chirurgii rogówki. Wprowadził on do codziennej praktyki klinicznej techniki przeszczepów warstwowych i drążących rogówki z użyciem precyzyjnych wiązek laserowych. Jego badania i szkolenia utorowały drogę do operacji, która właśnie została wykonana w Katowicach.
Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach, mimo że nie należy do najbardziej rozpoznawalnych w skali globalnej, systematycznie inwestuje w nowe technologie medyczne i szkolenia kadry. Pionierska operacja dr Wowry to nie pierwsze innowacyjne przedsięwzięcie tej placówki, ale z pewnością najbardziej spektakularne. Zabieg został zgłoszony do publikacji w międzynarodowych czasopismach okulistycznych, a jego wyniki będą analizowane jako potencjalny model leczenia złożonych przypadków okulistycznych w innych krajach.
