Nadciśnienie tętnicze, często rozwijające się bezobjawowo, dotyka blisko połowy dorosłej populacji Stanów Zjednoczonych i odpowiada za miliony przypadków chorób serca, udarów i niewydolności nerek. Jak podaje CDC, aż 120 mln Amerykanów ma zdiagnozowane nadciśnienie, z czego znaczna część nie uzyskuje kontroli nad ciśnieniem mimo przyjmowania standardowych leków.
Czytaj też: Tętnicze nadciśnienie płucne. Czasami dostaję zadyszki przy myciu zębów
Właśnie dla takich pacjentów – osób z tzw. nadciśnieniem opornym na leczenie – naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego (UCSD) oraz Cleveland Clinic prowadzili badania nad eksperymentalnym lekiem o nazwie lorundrostat. To pierwszy preparat nowej klasy, który zamiast blokować receptory hormonów, hamuje ich syntezę u źródła. Szczegóły opisano w czasopiśmie New England Journal of Medicine.
Lek lorundrostat na cel bierze aldosteron
Lorundrostat to innowacyjny inhibitor enzymu syntazy aldosteronu – kluczowego ogniwa w procesie wytwarzania aldosteronu, hormonu wydzielanego przez korę nadnerczy. Aldosteron odgrywa zasadniczą rolę w regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu, a przede wszystkim w utrzymywaniu równowagi sodowo-potasowej. Hormon ten wpływa na zatrzymywanie sodu i wody w organizmie oraz na wydalanie potasu, co bezpośrednio przekłada się na kontrolę objętości krwi krążącej i ciśnienia tętniczego.
W warunkach patologicznych nadprodukcja aldosteronu prowadzi do zatrzymywania nadmiaru sodu i wody, powodując przewlekłe przeciążenie objętościowe układu krążenia. To zjawisko, zwane hiperaldosteronizmem, może rozwijać się skrycie i często pozostaje niewykryte w rutynowej diagnostyce. W efekcie prowadzi do przewlekłego nadciśnienia, które jest oporne na leczenie standardowymi lekami. Lorundrostat, hamując syntezę aldosteronu u źródła, oferuje nowy, bardziej precyzyjny mechanizm terapeutyczny, który może przełamać barierę nieskuteczności dotychczasowych metod farmakologicznych.
Dr Michael Wilkinson, główny badacz z UC San Diego Health, mówi:
Badaliśmy nowy sposób leczenia nadciśnienia, wynikający z niezrównoważonej aktywności aldosteronu, która jest często niedostrzeganą przyczyną opornego nadciśnienia. Lorundrostat blokuje produkcję tego hormonu, a nie tylko jego działanie, co może pozwolić na skuteczniejszą kontrolę choroby u pacjentów, u których inne terapie zawiodły.
Badanie kliniczne II fazy objęło 285 pacjentów z nadciśnieniem niekontrolowanym standardowymi lekami. Przez pierwsze trzy tygodnie wszyscy uczestnicy otrzymywali ten sam zestaw leków przeciwnadciśnieniowych, co pozwoliło ustalić wspólną linię bazową. Następnie 190 pacjentów otrzymało lorundrostat, a 95 – placebo. Ciśnienie skurczowe monitorowano przez 24 godziny na dobę na początku, w połowie i na końcu 12-tygodniowego okresu badania. U osób przyjmujących lorundrostat zaobserwowano średni spadek o 15 mm Hg, podczas gdy w grupie placebo spadek wyniósł jedynie 7 mm Hg.
Dr Michael Wilkinson dodaje:
Choć nie u wszystkich pacjentów udało się osiągnąć idealne wartości ciśnienia, to niemal wszyscy, którzy wcześniej nie reagowali na leczenie, odnotowali wyraźną poprawę. To bardzo obiecujące dane, które sugerują, że mamy do czynienia z potencjalnie przełomowym lekiem.
Jednym z kluczowych aspektów badania była jego różnorodność populacyjna – udział w nim wzięli pacjenci o różnych pochodzeniach etnicznych, co pozwala lepiej ocenić skuteczność leku w rzeczywistych warunkach klinicznych. Lorundrostat był też dobrze tolerowany. Nie zgłoszono poważnych działań niepożądanych – najczęściej występowały łagodne zaburzenia gospodarki potasowej (hiperkaliemia), które były zgodne z oczekiwaniami dla leków działających na układ aldosteronowy.
Obecnie trwa przygotowanie do rozpoczęcia badań III fazy, które mają objąć znacznie większą populację pacjentów i pozwolić na pełną ocenę zarówno skuteczności, jak i bezpieczeństwa leku. Jeśli wyniki potwierdzą dotychczasowe obserwacje, lorundrostat może trafić na rynek w ciągu najbliższych kilku lat.
Dr Michael Wilkinson wyjaśnia:
Naszym celem jest stworzenie skutecznego i bezpiecznego narzędzia dla pacjentów, których życie jest zagrożone przez niekontrolowane nadciśnienie. Dzięki nowym rozwiązaniom farmakologicznym możemy realnie zmniejszyć liczbę zawałów, udarów i zgonów sercowo-naczyniowych.
Choć lorundrostat nie jest jeszcze zatwierdzony do powszechnego stosowania, już teraz wzbudza duże zainteresowanie środowiska medycznego. Jego mechanizm działania otwiera nowe możliwości w leczeniu nadciśnienia – szczególnie u tych pacjentów, którym dotychczasowe terapie nie przynosiły rezultatów.
