2 lipca 2025 r. lekarze z Klinicznego Szpitala Wojewódzkiego nr 2 im. św. Jadwigi Królowej w Rzeszowie przeprowadził pierwszy na Podkarpaciu zabieg implantacji stentgraftu w aortę u dziecka. Pacjentem był 12-letni chłopiec, u którego po badaniu echokardiograficznym i tomografii komputerowej rozpoznano hipoplazję dystalnej części łuku aorty – ciężką, zagrażającą życiu wadę, skutkującą praktycznie całkowitym przerwaniem ciągłości tego głównego naczynia doprowadzającego krew z serca do organizmu.
Czytaj też: Chirurgia jak z filmu SF. Pierwsza w pełni robotyczna transplantacja serca w USA
W obliczu dramatycznych wyników badań i ryzyka ostrej niewydolności krążenia, zespół medyczny – dr n. med. Oksana Trębacz, lek. med. Wojciech Tarała, lek. med. Katarzyna Szafarz i dr n. med. Piotr Weryński – podjął natychmiastową decyzję o interwencji. Zabieg wykonano w pełnym znieczuleniu ogólnym z zabezpieczeniem kardiochirurgicznym w nowo otwartej, wysokospecjalistycznej pracowni angiografii. Użyto nowoczesnego stentgraftu BeGraft – elastycznej, metalowo-materiałowej protezy, która poszerzyła zbyt wąską aortę i przywróciła jej anatomiczną ciągłość, umożliwiając prawidłowy przepływ krwi z łuku aorty do części piersiowej. Operacja zakończyła się pełnym sukcesem. Już dzień po zabiegu chłopiec, nie zgłaszając bólu ani żadnych powikłań, opuścił szpital i wrócił do domu.
Rzadka wada serca, nowatorska technika leczenia
Hipoplazja dystalnej części łuku aorty to rzadka, ale poważna wrodzona wada układu sercowo-naczyniowego, polegająca na niedorozwoju (zwężeniu) końcowego odcinka łuku aorty – czyli fragmentu naczynia, które rozprowadza natlenowaną krew z serca do dolnych partii ciała. W najcięższych przypadkach może dojść do niemal całkowitego przerwania ciągłości aorty (tzw. przerwanie łuku aorty, IAA), co uniemożliwia prawidłowy przepływ krwi z lewej komory serca do dolnej części organizmu. Wada ta jest najczęściej diagnozowana już w okresie noworodkowym lub niemowlęcym, ale w postaciach łagodniejszych może pozostać niezauważona aż do wieku dziecięcego, a czasem nawet później.
Czytaj też: Wrocławscy lekarze z pionierskim zabiegiem zastawki mitralnej – bez zatrzymywania serca!
Szacuje się, że hipoplazja łuku aorty w różnych formach występuje z częstością około 1 na 10 tys. żywych urodzeń. Zdarza się, że towarzyszy innym wadom serca, takim jak ubytek przegrody międzykomorowej (VSD) lub przetrwały przewód tętniczy (PDA). Objawy zależą od stopnia zwężenia i mogą obejmować niewydolność krążenia, nadciśnienie w górnej połowie ciała, słabe tętno w kończynach dolnych, sinicę, trudności w karmieniu oraz zahamowanie wzrostu. W przypadkach bardzo wczesnych i ciężkich brak przepływu krwi przez aortę skutkuje niedokrwieniem dolnej części ciała i może prowadzić do szybkiej dekompensacji krążeniowo-oddechowej.
Leczenie hipoplazji dystalnej części łuku aorty zależy od stopnia jej zaawansowania i wieku pacjenta. Tradycyjnie była to wada leczona wyłącznie operacyjnie, z otwarciem klatki piersiowej i chirurgiczną rekonstrukcją aorty. W ostatnich latach coraz częściej stosuje się jednak małoinwazyjne techniki przezskórne – takie jak implantacja stentów lub stentgraftów – które umożliwiają poszerzenie zwężonego odcinka bez potrzeby klasycznej operacji. Metody te, dotąd zarezerwowane głównie dla dorosłych, są coraz częściej wdrażane u dzieci, szczególnie w wyspecjalizowanych ośrodkach kardiologii dziecięcej, co znacząco skraca czas hospitalizacji i poprawia komfort pacjentów.
Pododdział Kardiologii Dziecięcej w I Klinice Pediatrii i Gastroenterologii Szpitala Wojewódzkiego nr 2 w Rzeszowie działa dopiero od lutego 2022 roku, ale już teraz może poszczycić się osiągnięciami, które stawiają go w awangardzie europejskiej kardiologii interwencyjnej. Od początku funkcjonowania zespół kardiologów dziecięcych wykonuje pełne spektrum badań diagnostycznych oraz coraz bardziej zaawansowanych zabiegów terapeutycznych.
Jednym z najbardziej spektakularnych momentów w historii oddziału był unikatowy zabieg z grudnia 2024 roku, kiedy to po raz pierwszy w Polsce wszczepiono zastawkę serca typu Myval THV u 16-letniej dziewczynki z ciężką wadą wrodzoną. Zastawki tego typu, znane dotąd głównie z zastosowań u dorosłych, nigdy wcześniej nie były wykorzystywane u dzieci w naszym kraju. Sukces tego zabiegu otworzył nowe możliwości dla najmłodszych pacjentów, którzy dotąd musieli być odsyłani do zagranicznych ośrodków.
